“”
«Καθώς διάβαινα τούτη την πυκνόφυτη, τη σκιαδερή χαράδρα, γιομάτη
δρόσο και κελαηδισμό, μου ‘ρθε να την ονοματίσω Καρυστινά Τέμπη, καθώς
παραβγαίνει σε ομορφιά, σε νερά και σε πράσινο πλούτος κείνα τα
θεσσαλικά Τέμπη». (Τάσσος Ζάππας, Ευβοϊκά Γ’, 1984, σελ. 119).
Αποτελεί ένα από τα μοναδικού φυσικού κάλους τοπία της χώρας μας και
έχει χαρακτηρισθεί ως «περιοχή μεγάλης οικολογικής και βιολογικής αξίας»
εντεταγμένο στο δίκτυο NATURA 2000. Εκεί, στο φαράγγι του Δημοσάρη
(Δήμος Μαρμαρίου Ευβοίας) γίνεται αισθητή η διαχρονική παρουσία ενός
ήπιου παραδοσιακού αγροκτηνοτροφικού πολιτισμού και η αρμονική του σχέση
με την άγρια φύση. Τόπος που προσφέρεται για τον κάθε φυσιολάτρη, αλλά
και γι’ αυτόν με εξειδικευμένα ενδιαφέροντα. Δεκάδες πηγές,
καταρράκτες, πανάρχαια παραποτάμια δάση, άγρια ζωή εναλλάσσονται διαρκώς
δίνοντας κάθε φορά καινούριες παραστάσεις στον περιπατητή.
“”
Το φαράγγι του Δημοσάρη βρίσκεται στο όρος Όχη και ξεκινά από την
κορυφή του Γιούδα σε υψόμετρο 1.386 μ., μια από τις πιο επιβλητικές
κορυφές της Όχης που δεσπόζει πάνω από τα βοσκοτόπια του Σαμαριού και
τερματίζει στην πλευρά του Αιγαίου
πελάγους, στην παραλία Καλλιανού, σε απόσταση 10 χλμ.
“”
Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για το πως δόθηκε αυτό το όνομα στην
περιοχή. Κατά μία εκδοχή προέρχεται από το Δημοσάριος, που σημαίνει
«αυτός που εκμεταλλεύεται δημόσιο κτήμα» πιθανώς κτήμα που βρισκόταν
στις πηγές ή όχθες του ποταμού. Άλλη άποψη υποστηρίζει ότι προέρχεται
από το ρέμα Δημοσάρης, που σημαίνει ότι τα νερά του ανήκαν στο δημόσιο.
Στο εσωτερικό του φαραγγιού διέρχεται ένα παραδοσιακό μονοπάτι, εν
μέρει λιθόστρωτο που βρίσκεται καθ’ όλη τη διαδρομή δίπλα στο ποτάμι.
“”
Το μονοπάτι του φαραγγιού αποτελούσε παλιά έναν από τους
κυριότερους διαδρόμους επικοινωνίας της νότιας Εύβοιας, ενώ συνέδεε την
περιοχή του Καλλιανού και του Καβοντόρου με την Κάρυστο. Το λιθόστρωτο
μονοπάτι και τα λείψανα του καλντεριμιού είναι μεσαιωνικά ή και
παλιότερα, ενώ πιθανόν να συνδέεται με την εξόρυξη μεταλλευμάτων στην
περιοχή του Καλλιανού καθώς υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις (σκουριές στην
παραλία Καλλιανού και αλλού) ότι η περιοχή ήταν μεταλλορυχικό κέντρο την
αρχαϊκή και κλασσική περίοδο. Το φαράγγι αποτελούσε την πιο εύκολη και
ασφαλή πρόσβαση προς τον πολιτισμό, διασχίζοντας την άγρια φύση της Όχης.
Στις μέρες μας το μονοπάτι του Δημοσάρη εξακολουθεί να είναι ζωντανό
πέρασμα για τους κτηνοτρόφους και τους ολοένα περισσότερους πεζοπόρους.
Η πιο ελκυστική και λιγότερο κουραστική διαδρομή έχει αφετηρία το
διάσελο Πετροκάναλο (954 μ. υψόμετρο) και καταλήγει στην παραλία του
Καλλιανού μετά από 10 περίπου χιλιόμετρα κατάβασης. Το μονοπάτι είναι
βατό και σημασμένο ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του είναι κάτω από τη σκιά
των πλατανιών.
“”
Η γύρω περιοχή είναι κατάφυτη με πλατάνια, άριες και
καστανιές, ενώ η ορχιδέα Dactylorhiza saccifera, παρότι σπανίζει στην
Εύβοια, στο φαράγγι του Δημοσάρη απαντάται σε σημαντικούς πληθυσμούς.
Πολλά έντομα τρέφονται με τους χυμούς των λουλουδιών της ορχιδέας, ενώ
δεκάδες είδη πουλιών -ορισμένα σπάνια στον αιγαιοπελαγίτικο χώρο-
φωλιάζουν μέσα στο φαράγγι. Φιδαετοί, τσιχλογέρακα, μπούφοι και
νεροκότσυφες είναι μερικά από αυτά.
Στα δύο τρίτα της διαδρομής βρίσκεται το χωριό των Λενοσαίων, έπειτα
απ’ όπου η πορεία γίνεται σε χωματόδρομο για ενάμισι χιλιόμετρο. Ο
χωματόδρομος δίνει τη σκυτάλη σε ένα νέο μονοπάτι που οδηγεί στη θάλασσα
κάτω από τον πράσινο θόλο των πλατανιών.
Αναρωτιέμαι πως μπορεί κάποιος και απαρνιέται αυτή την ομορφιά: το
πράσινο, τη σκιά και τη δροσούλα της, το οξυγόνο! Θα πρέπει να είναι στ’
αλήθεια ανόητος αν νομίζει ότι απ’ αυτή του την πράξη (βάζοντας φωτιά)
έχει να κερδίσει και όχι να χάσει!
Άγιος Δημήτριος
Χωριό χτισμένο στις πλαγιές του όρους της Όχης, στη βορειανατολική
πλευρά του Μαρμαρίου απ’ όπου και απέχει 30 περίπου λεπτά. Το χωριό,
κρυμμένο μέσα στη βλάστηση από κάθε είδους ήρεμα και άγρια δέντρα
-κερασιές, καρυδιές, βελανιδιές, πλατάνια- προσφέρει στον επισκέπτη του
ποικιλία δημιουργημάτων της φύσης. Το φαράγγι του Αγίου Δημητρίου, η
παραλία Σχινοδαύλεια (Λιμνιώνα) και το βυζαντινό εκκλησάκι του 11ου
αιώνα αποτελούν μερικά από τα αξιοθέατα που θα αφήσουν στον επισκέπτη
όμορφες αναμνήσεις.
Το οδοιπορικό
Διασχίζοντας το φαράγγι του Δημοσάρη
Αυτό το μονοπάτι των 10 χλμ δεν δίστασε να το διασχίσει μια ομάδα 19
ατόμων κάθε ηλικίας. Ξεκινήσαμε απ’ τον Άγιο Δημήτριο, στοιβαγμένοι όλοι
στην καρότσα του αγροτικού αυτοκινήτου του Πέτρου του Μπαλτά,
ανηφορίσαμε για το Πετροκάναλο περνώντας μέσα απ’ τα Ρούκλια. Στη
διαδρομή μέχρι εκεί είδαμε γουρουνάκια, κατσικάκια και πρόβατα, πήραμε
τις πρωινές μυρωδιές του βουνίσιου τσαγιού και αισθανθήκαμε δέος μπροστά
σε αυτό που μας περίμενε όταν πια το αγροτικό μας εγκατέλειψε στην κορυφή.
Τα 10 χιλιόμετρα απλώνονταν στα πόδια μας και η θάλασσα, όπου το
μονοπάτι κατέληγε, με δυσκολία διακρινόταν. Το περπάτημα άρχιζε. Ημέρα
Παρασκευή 10 Αυγούστου 2007 και ώρα 8 το πρωί. Μαζευτήκαμε; Φύγαμε!
“”
Έπρεπε να περπατήσουμε για ένα εικοσάλεπτο περίπου μέχρι οι ακτίνες
του ήλιου να βρουν εμπόδιο τα αγέρωχα πλατάνια.
“”
Ουφ…επιτέλους δροσιά. Το νεράκι κυλάει πλάι μας. Ευχάριστη
διάθεση, τραγούδια, δροσερό νερό απ’ την πηγή, να και μια τσουκνίδα που
τσιμπάει την ανέμελη. Η πεζοπορία δείχνει να μην έχει τέλος, αλλά οι
όμορφες εικόνες που προσφέρει η παρθένα φύση και η καλή παρέα δίνουν
κουράγιο. Που και που κάνουμε καμιά στάση και συνεχίζουμε, ακολουθώντας
τα γάργαρα νερά του ρέματος που διαρκώς μας προσπερνούν.
“”
Και η πεζοπορία συνεχίζεται.
“”
Η ώρα πέρασε και μερικοί πείνασαν. Ας τσιμπήσουμε κάτι στα ξύλινα
τραπεζάκια που κάποιος καλός άνθρωπος έχει δημιουργήσει μέσα στο φαράγγι.
“”
Η ομάδα μας μετά από πολλές μικρές στάσεις για ξεκούραση και μία
μεγάλη για κολατσιό (1 ώρα) έφτασε στους Λενοσαίους στη 1 το μεσημέρι.
Χρειάστηκαν λοιπόν 5 ώρες μέχρι το εγχείρημα μας να ολοκληρωθεί. Ο
Πέτρος με το αγροτικό του φτάνει. Σαλτάρουμε στην καρότσα του για να μας
μεταφέρει γρήγορα στη θάλασσα. Οδοιπορικό τέλος.
Η μυρωδιά της αγνής φύσης μας δίνει οξυγόνο και ενέργεια μέχρι και
σήμερα. Οι εικόνες που τυπώθηκαν στο μυαλό είναι επίσης φωτεινές. Οι
μελωδίες της πυκνόφυτης κοιλάδας ακόμη ηχούν και ας πάει καιρός που η
πεζοπορία αυτή τελείωσε…
Βγάζουμε και αναμνηστικές φωτογραφίες, γιατί θεωρούμε ότι το
εγχείρημα μας είναι σημαντικό. Πρέπει να το θυμόμαστε.
“”
Η Φραντζέσκα και η πεθερά της η κα Άννα
“”
Οι δύο «κουφάλες»
“”
Ο Βαγγέλης με τον Γιώργο και τη Δήμητρα
“”
Ο Κώστας δροσίζεται
“”
Η Δήμητρα, ως συνήθως, ξεκουράζεται
“”
Τα νιάτα της παρέας
“”
Και για κερασάκι στην τούρτα, τι άλλο από μια βουτιά στα νερά του
Αιγαίου.
Παραλία Αγίου Δημητρίου
